1.AY

Yaşadığınız cinsel birleşme sonrası sperm ve yumurta hücrelerinin birleşmesi ile meydana gelen gebelik kadının hayatında en özel ve hassasiyet gösterilmesi gereken dönemdir. Eşsiz bir dokuz aylık süreç başlamıştır. Adet gecikmesi ile başlayan bu süreçte anne adayında ilk olarak sanki adet olacakmış gibi belirtiler olur. Kasık ağrısı, bel ağrısı, göğüs hassasiyeti gibi bulgular yanında duygusal halinizde dalgalanmalar olabilir. Zaman zaman iyi hissedersiniz, zaman zaman ağlamaklı ve sinirli olabilirsiniz. Kendinizi yorgun hissedebilir, sürekli uyuma isteği içinde olabilirsiniz.

Yumurta ve spermin birleşmesinden meydana gelen tek hücrenin bölünerek çoğalması ile bebeğiniz şekillenmeye başlar. Bebek amniotik sıvı adını verdiğimiz bir kese içinde gelişimini sürdürür. Bu dönemde beyni, gözleri, ağzı, iç kulakları ve sindirim sistemi gelişmeye başlar. Kalbi ve akciğerleri şekillenir. Kulakları küçücük nokta şeklindedir ve göz ve burnu oluşmuştur. Diğer yandan kol ve bacakları şekillenmeye başlar. Bu ayın sonunda embriyo yaklaşık 6 mm olup elma çekirdeği kadardır. Anne ve bebek arasında bağlantıyı sağlayan plasenta adını verdiğimiz bebeğin eşi oluşmuş ve hormon üretimine başlar. Plasenta bebeğinizin beslenmesi ve gelişiminde son derece önemlidir.

2. AY

Plasenta daha fazla gelişir ve hormon üretimine devam eder. Gebelikte vücudunuz da birçok fizyolojik değişiklik meydana gelir. Bunların başında dolaşan kan miktarındaki artmadır. Gebeliğin sonunda bebeğin ihtiyaçlarını karşılamak için %45-50 kan miktarınız artar. Bu artışın etkisi ile vücudumuzun bazı bölgelerinde varis şeklinde şişmiş damarlar görebiliriz. En belirgin olarak bacaklarda izlenen varisler vajen içerisinde de olabilir ve vajinaya ve dış genitallere mavimsi renk verir. Kendinizi yorgun hissedebilirsiniz. Kabızlık, mide de yanma, hazımsızlık, sık idrara çıkma, yiyeceklere karşı aşırı bir istek ya da isteksizlik, uyku hallerinizde değişiklik yaşayabilirsiniz. Sabahları daha belirgin olacak şekilde bulantı kusma ile birlikte olabilir. Ara ara baş ağrılarınız, baş dönmeniz ve fenalaşma olabilir. Rahminiz portakal büyüklüğüne ulaşır ama karında belirgin değişiklik olmaz. Rahminizdeki büyüme nedeniyle karında kramp ve sancı hissedebilirsiniz.

Bebeğin sinir sistemi, dolaşım sistemi ve böbreklerde gelişmeler devam eder. Kalp dakikada 150-160 atım atmaya başlar. Omirilik ve beyin arasında bağlantı kurulur. Yaşamsal organlar olan beyin, kalp, böbrekler büyük oranda gelişir. Uzuvları gelişmeye başlar, kollar-bacaklar çıkıntıları oluşur. Yüz belirginleşir, gözler, göz kapakları ve kulaklar şekillenmeye başlar. Ultrasografi esnasında hareket ettiği gözlemlenir fakat siz bunu henüz hissedemezsiniz. Vücudunun büyük kısmını baş oluşturur. Yaklaşık 10 gr ağırlığında, 2,5 cm büyüklüğündedir. Ortalama bir ceviz kadar olmuştur.  Artık embriyo değil FETÜS olarak isimlendirilir.

3. AY

Rahim büyümeye devam eder ve  küçük bir yumru şeklinde elinizle hissedebilirsiniz. Rahimde ki büyüme idrar torbasına baskı yapar ve anne adayı sık sık idrara çıkmaya başlar. Vücuttaki değişiklikler devam eder, göğüsler dolgunlaşır, göğüs ucu çevresinde renkte koyulaşma başlar. Bulantı-kusmalar bu ayda devam eder ama sıklığında azalma görebilirsiniz. Uykusuzluk, mide şikayetleri, yorgunluk devam eder. Vücuttaki kan miktarı hamilelik nedeniyle arttığı için kalp ve böbrekler daha çok çalışır, çarpıntı hissedebilirsiniz. Bacaklardaki dolaşımın artması nedeniyle damarlarda dolgunluk ve varis oluşumları görebilirsiniz. Bazı kadınlarda özellikle boyun ve yüz bölgesinde hamilelik maskesi olarak da bilinen lekelenmeler olabilir. Ciltte gerilme ve kuruluğa bağlı gerilme ve kaşıntı hissedebilirsiniz. Özellikle göğüs, karı ve kalça bölgelerinde daha fazla hissedilebilir, nemlendirici solüsyonlar sürerek ovabilirsiniz. Hala fiziksel olarak hamile gibi görünmeseniz de ruhsal durumunuzda değişiklikler, inişler çıkışlar olabilir. Duygusal, gergin, sinirli, alıngan davranışlarınız olabilir ama tüm bunlar geçici olup doğum ile beraber geçecektir.

Ultrasonografi incelemesinde fetüs minyatür insan haline dönüşmüştür. Organlar ve dokular hemen hemen şekillenmiş, yaşamsal organlar tamamen gelişmiştir. yüzü daha çok insana benzemeye başlar, baş dikleşir. Gözler şekillenmiş, tırnaklar, şeftali tüyü şeklinde saçları belirmiş, dudakları ve 20 tane diş tohumu oluşmuştur. El ve ayak parmakları ayrışmaya başlar, bazı kemikler sertleşir. Yutma ve tekme atma gibi hareketleri yapabilir. Dış cinsel organlarındaki gelişmeler kız ya da erkek cinsiyeti hakkında bilgi verir. Bebeğiniz yaklaşık  6 cm uzunluğunda 15 gr ağırlığına ulaşmıştır.

3. ayda yapılacak en önemli test İkili tarama testidir. Bu konuda mutlaka hekiminizden bilgi alın.

4. AY  

İşte o  muhteşem an!!

Artık bebeğinizin hareketlerini hissedebilirsiniz. İlk kıpırtılar size barğırsak hareketi, gaz ya da mide gurultusu şeklinde gelebilir. Plasentadan salgılanan hormonlar sizi bir yandan doğuma hazırlar. Bu amaçla kaslarınızda ve eklemlerinizde yumuşama olur.  Rahmin büyümesi daha artar ve rahim bağlarındaki gerilmeler nedeniyle ani ve kısa süreli sancılar hissedebilirsiniz. Ellerde ve ayaklarda şişme olabilir, daha fazla terleyebilirsiniz.

Bebekte şekillenme devam eder. Saç, kaş, kirpik, el ve ayaklarda tırnaklar oluşur. Ses telleri oluşmuş, tat duyusu gelişmiş ve başparmağını emmeye başlayabilir. Hıçkırık gebelik sürecinde bebekte hissedebileceğiniz bir durumdur ve solunumun öncüsüdür. Kalp dakikada 120-160 arasında atar, böbrekler çalışmaya başlamış ve amnion sıvısının büyük çoğunluğu bebeğin idrarından oluşmaktadır. Bebek soluk alma ve verme hareketleriyle amnion sıvısını içine çeker. 25o gr ağırlığına ulaşmış ve yaklaşık12-14 cm uzunluğundadır.

Bu ay da yapılacak diğer önemli test Üçlü/Dörtlü tarama testidir. 3. ayda yapılan İkili tarama testi ya da bu ay da yapılan Üçlü/Dörtlü tarama testlerinizde sorun çıktı ise tanı koyma amaçlı yapılan Amniosentez (karnından su alma) işlemi yine bu ay da yapılır. Hekiminiz ile bu konularda mutlaka bir görüşme yapmanızda fayda vardır.

5. AY

Hamileliğin getirdiği fiziksel değişiklik dışarıdan görülmeye başlar. Kilo alımınız hızlanır. Göğüslerde büyüme devam eder, hatta sıvı gelebilir. Göğüs uçlarının çevresindeki alanda daha belirgin renk değişikliği hissedersiniz. Karın ve kasık bölgesinde zaman zaman ağrılar sancılar hissedebilirsiniz telaşa kapılmanıza gerek yok. Rahminizde ki büyüme ve bağlarındaki gerilme ağrılarınızın  en büyük nedeni. Diğer yandan karın boşluğu içerisinde büyüyen rahminiz karın içi organları sıkıştırmakta ve yukarı doğru itmektedir. Akciğerlerde itilme nedeniyle etkilenir ve nefes alışlarınız kısa, sık ve yüzeyel olmaya başlar. Ara ara nefes darlığı hissedebilirsiniz. Bağırsaklarda itilmeden etkilenir ve bağırsak alışkanlıklarınızda değişiklik olabilir, özellikle kabızlık şikayetinde bulunabilirsiniz. Öne doğru çıkan karın nedeniyle ağırlık merkezinde değişme olur, sırtınızda düzleşme ve bel -sırt ağrıları hissedebilirsiniz.

Bebek oldukça hareketlenmiştir. Bu dönem özellikle duyu organlarında gelişim olur. Beyinde koku, tat, dokunma ve görme ile ilgili alanlarda gelişmeler olur. Saçları artık vardır. Düzenlik aralıklarla uyur ve uyanır. Göz kapakları hala kapalıdır.

Artık bebeğinizin cinsiyetini öğrenebilirsiniz.

6.AY

Rahminizde kasılma ve gevşemeler hissetmeye başlarsınız. Doğuma hazırlık sürecinde bu kasılmalar doğal olarak karşılanır. Eğer 1 saat içinde 4 defadan fazla oluyorsa hekiminizle görüşmenizde fayda vardır. Karnınızda değişik yerlerde keskin ve sert ağrılar hissedebilirsiniz. Bu ağrılar rahim bağlarındaki kramplara bağlı olarak gelişir. Gebeliğinizin bu ayından itibaren karın, göğüs  ve kalçalarda soluk kırmızı çizgiler şeklinde başlayan ve kaşıntılı olan çatlaklar oluşabilir. Doğumdan sonra solarak gümüş renginde görünüm sağlar. Çatlakları önlemede piyasada birçok krem, yağ, losyon ve jel formunda ürünler bulunmaktadır. Kullanılan bu tarz ürünler %100 çatlakları önlemese de miktarını azaltabilir. Kilo almanız hızlanıştır. Özellikle dişetleriniz de kanamalar görebilirsiniz. Hormonlar ve kan dolaşımının artması nedeniyle dişetlerinde şişme, iltihaplama görülebilir. Dişlerinizi iple temizlemeniz ve yumuşak diş fırçası tercih etmeniz gerekir.

Bebeğiniz de hareketlenme iyice artmıştır. Fiziksel olarak minyatür insan şeklindedir. Sesleri duyabilir, mimik hareketleri yapabilir. Akciğerlerinde hava olmasa da solunum hareketi yapabilir. Cildi kırmızı ve kırışıktır. Amnion sıvısı özellikle bebeği dış darbelerden korur. Boyu 28-30 cm ve ağırlığı  700-900 gr ağırlığındadır.

7. AY

Bebeğinizde hızlı bir büyüme periyoduna girdiğiniz için bedeninizde değişimleri daha fazla hissedersiniz. Rahim artık karın üst bölgelerine kadar ulaşmıştır, bu nedenle akciğerler sıkışır ve nefes darlığı yaşayabilirsiniz. Sağa sola dönme, ayağa kalkma, yataktan kalkma, ayakkabı giyme gibi hareketlerde zorlanmaya başlarsınız. Bacaklarda kramp yaşayabilir, kabızlık nedeniyle basur gibi şikayetleriniz olabilir. Mide yanması, ağıza acı su gelmesi gibi reflü şikayetleriniz belirginleşebilir. Göğüslerden sıvı gelmesi olabilir. Kas krampları ve hareket kabiliyetinde azalma şikayetlerinizi azaltmak için yüzebilirsiniz.

Bebeğin kalp sesleri karnınıza kulak dayayınca duyulabilir. Beyin ve sinir sistemi hızla gelişmeye devam eder. Artık ne zaman uyuyor ne zaman uyandı fark edebilirsiniz. Bebeğin başının yavaş yavaş aşağı doğru indiğini hissedersiniz. Erkek bebeklerde testisler scrotuma doğru ilerler. Bazen doğum sonrasında testislerin inmemiş olduğu görülebilir ama endişelenmeyin genellikle 1. yaştan önce testisler yerlerine ulaşmaktadır. Akciğerler dış ortama uygunluğunu tamamlamıştır. Bebek bu ay da doğarsa Prematür bebek olarak yoğun bakım koşullarında yaşayabilir.

8. AY

Bebek çok daha güçlü hareket eder ve bu nedenle hareketleri i rahatsız edebilir. Kasıklarda baskı ve uyuşma hissedebilirsiniz. Uykusuzluk sorununuz başlayabilir. Özellikle sol tarafınıza olacak şekilde yan yatma ve bacaklar arasına yastık koyarak daha rahat uyku pozisyonu alabilirsiniz. Bu sayede ayaklarda şişme azalarak dolaşım artacaktır. Bebeğin başının aşağı doğru inmesi ve idrar torbasına yaptığı baskı nedeniyle sık sık idrar şikayetiniz tekrar başlar, hatta gülerken ya da öksürürken idrar kaçırmalar olabilir. Yalancı doğum ağrıları kasılmalarınız artar. Kendinizi ağır ve hantal hissedersiniz. Göbek çukurunda düzleşme, dışarı doğru çıkma izlenebilir ama endişelenmeyin bunlar doğum sonrası düzelmektedir.

Bebek hareketlerinde belirginleşme dışardan gözlenebilecek kadardır. Dış sesleri duyar, gözlerini açar. Amnion sıvısı fazlalaşmış, kemikleri sertleşmeye devam etmektedir. Deri altı yağ dokusu oluşmaya başlar. Cilt rengi kırmızıdan pembeye döner. Bağışıklık sistemi gelişir, kendi antikorlarını yapar. Doğum bu ay da gerçekleşse bile bebeğiniz yeterince geliştiğinden hayatını sürdürebilir.

9. AY

Minik mucizenizi kucağınıza almaya çok az kaldı. Bu son ay Gebeliğin en zor ayı olabilir sizin için. Tüm rahatsızlıklarınız tavan yapar. Nefes darlığında artma, sık idrara çıkma, kasıklarda yoğun baskı ve ağrı hissedebilirsiniz. Eller, ayaklar hatta yüzde şişmeler olabilir. Oturduğunuz yerden kalkmakta zorlanabilirsiniz, uykusuzluk iyice artabilir. Üzülmeyin bu son ay, kendinizi keyif alacağınız başka aktivitelere yönlendirin; sinemaya gitmek, kitap okumak gibi….

Kasılmalarda sıklaşmalar olur. Kalçalarda ve leğen kemiklerinde rahatsızlık hissedebilirsiniz. Bir saatte 4 den fazla kasılma olduğunda hekiminizi mutlaka durumunuz hakkında bilgilendirin.

Bebeğinizin gelişimi büyük çoğunlukta tamamlanmış, organları olgunlaşmıştır. Hareket edecek yer olmadığından hareketlerde azalma olabilir. Bebek de artık dünyaya gelmek istemektedir, çünkü rahim içi onun yaşayacağı ve sığabileceği bir ortamdan çıkmıştır.

Sizlere sağlıklı gebelikler ve doğum diliyorum.

Op. Dr. Sonay İsenlik

Konyaaltı Kadın Doğum