Cinsellik insanoğlunun türünün devamı için yaşamın önemli bir parçasıdır. Normal cinsel yanıt kadından kadına ve kadının yaşamı boyunca da değişiklik göstermektedir. Hastaların cinsel yaşamlarında ergenlik, gebelik ve doğum sonrası, menopoz ve yaşlılıkta oluşan değişiklikler hakkında bilgi vermek genel kadın sağlığının rutin bir parçasıdır. Jinekologların hastalarını bu konuda bilgilendirmeleri gerekmektedir. Cinsellik konusunda açık iletişime geçmek jinekoloğunuza cinsel konular, sorunlar ve üreme sağlığının diğer yönleri hakkında önerilerde bulunma fırsatı sağlar.

Cinselliğin fizyolojisi

Kadın genital bölgesinde labia minörlerin (iç dudakların) ön üst kısmında yer alan klitoris cinsel açıdan en duyarlı kısım olup uyarılması en yoğun cinsel duyguları ve orgazmı tetikler. Ancak birçok kadın klitoris uyarısından zevk almadan önce fiziksel olmayan genital bölge dışında uyarıları yaşamak isterler. Heyecanlanma olmadan doğrudan klitoris uyarılması hoş olmayabilir, hatta ağrılı olabilir. Klitoris dışında diğer cinsel duyumsamalara duyarlı bölgeler göğüsler, göğüs uçları, derinin büyük bölümü, vajina ve vajina dışında yer alan iç ve dış dudaklar. Vajinanın alt üçte bir bölümü dokunmaya duyarlı iken üst üçte bir bölümü basıya duyarlıdır.  Yani vajen girişi dokunmakla kadında cinsel duygularda artış sağlayabilirken  vajen iç-üst kısımlarına penisin yaptığı bası ile cinsel duygular artışa geçer. Birçok kadın olasılıkla cinsel ilişki ile eş zamanlı olarak doğrudan klitorise dokunmakla kolayca orgazm olurlar.

“G noktası” olarak tanımlanan yer vajinanın ön duvarında yer alır ve bu alanın derin basıya çok duyarlı olduğu düşünülür. Bu alanın uyarılması orgazm ve bilimsel olarak seyreltimiş idrardan başka bir şey olduğu kanıtlanmayan sıvı kaybıyla ilişkilidir. Mutlu olan kadınlar normalde orgazm sırasında idrar kaçırırlar. Bu anormal bir durum olmayıp tıbbi girişim gerektirmemektedir.

Cinsel yanıt psikolojik, kişiler arası, çevresel ve biyolojik faktörlerin karmaşık etkileşimlerini içerir. Cinsel yanıt döngüsünün başlangıç fazı arzu olabilir. Ancak kadınlar daha büyük bir sıklıkla özellikle uzun süreli ilişkisi olanlar cinsel arzu dışındaki faktörlerle motive olurlar. Örneğin partneriyle cinsel yakınlığını artırma düşüncesiyle cinsel aktivitesini başlatır. Dikkatini cinsel uyarıya yönlendirerek soyut cinsel  uyarı/zevk/heyecan cinsel arzuyu tetikler. Arzu ve uyarı birbirlerine eşlik eder ve birbirlerini tamamlar. Kadın odaklanmış durumda kalırsa, arzusu devam ederse, uyarı süresi yeterince uzunsa ve olumsuz bir sonuç (ağrı veya partnerinin işlevini yapamaması) yoksa cinsel mutluluk gerçekleşir. Yanıt dairesel  bir seyir izler, evereler birbirleriyle örtüşür ve değişken sıra izler (örneğin uyarıdan sonra arzu gelebilir ve birinci orgazmdan sonra daha çok uyarılabilir).

Kadınlarda cinsel ilgi psikolojik zihniyet, inanışlar, değerler, beklentiler, cinsel yönelim, tercihler, güvenli ve erotik bir ortamın varlığından etkilenir. Cinsel arzu en güçlü olarak akıl sağlığı ve partnere duyulan hislerden etkilenmektedir.  Yorgunluktan da kuvvetle etkilenir.  Sonuçta gece geç vakit seks genellikle meşgul bir kadına ilgi çekici gelmemektedir. Benzer şekilde uzun süreli hastalıklar  tipik olarak arzu ve uyarılabilirliği azaltmaktadır.

Heyecanlanma ve uyarılmanın erotik duygularına bir takım fiziksel değişiklikler de eşlik eder. Bu değişiklikler genital bölgede şişme, vajina kayganlığında artış, göğüslerin şişmesi, göğüs ucunun sertleşmesi, derinin cinsel uyarıya duyarlılığının artması, kalp hızı, kan basıncı, kas tonusu, soluma, beden ısısında artış, derinin benek benek olması, göğüs, memeler ve yüzde damarların genişlemesine bağlı  ateş basmasını içerir. Vajina uzar, gerilir ve genişler. Özellikle vajinanın üst kısmında genişleme olur, alt giriş kısmında ise şişmeye ve kas kasılmasına bağlı daralma ile partnerin penisinin daha fazla uyarılmasını ve sertleşmenin devam etmesini sağlayabilmektedir.

Orgazm ise cinsel duyumsamaların en yoğun zevk veren şekli olarak tanımlanır. Vajina ve anüs etrafındaki kaslarda ritmik ve refleksif kasılmalar oluşur. Orgazm sırasında birçok kadın rahim kasılması da yaşar. Bu nedenle özellikle rahmi cerrahi olarak alınmış kadınlar cerrahi sonrası cinsel hayatlarında bir farklılık olduğunu algılayabilirler. Kadınların büyük çoğunluğu orgazmı doğrudan doğruya klitorisin uyarılması ile yaşar. Kadınlar potansiyel olarak birçok kez orgazm olabilir. Orgazmla cinsel gerilimin birden boşalması ardından kadınlar bir gevşeme ve iyilik hali yaşarlar.